Đêm qua, đội tuyển Ý gục ngã 0-3 trước Na Uy. Và điều đáng thất vọng nhất là sự vô hại đến lạ thường của hàng công Azzurri. Mateo Retegui, vua phá lưới Serie A mùa vừa rồi còn không tung nổi một cú sút.
Kể từ sau thời Gigi Riva, người ghi 35 bàn sau 42 trận cho Azzurri và từ giã đội tuyển từ năm 1974, chưa một tiền đạo nào của Ý vượt qua cột mốc đó. Trong khi những siêu sao thế giới đang phá kỷ lục quốc tế liên tục, tuyển Ý với 4 chức vô địch World Cup vẫn chưa tìm được một trung phong đủ ổn định.
Hàng loạt cái tên đình đám từng thất bại: Filippo Inzaghi, Del Piero, Totti, Di Natale, Gilardino, Balotelli, Immobile… Tất cả đều thi đấu bùng nổ ở cấp CLB, nhưng khi khoác lên màu áo thiên thanh, họ bỗng trở nên mờ nhạt. Del Piero chỉ ghi 27 bàn sau 91 trận, Totti chỉ 9 bàn sau 58 trận. Immobile, người từng giành Chiếc giày Vàng châu Âu mới có 17 bàn sau gần 60 trận, phần lớn đến từ vòng loại.
Vấn đề không nằm ở cá nhân. Nó là hệ quả từ cả một hệ thống. Bóng đá Ý từ lâu đã nổi tiếng với triết lý thực dụng, đề cao phòng ngự và tính kỷ luật. Trong sơ đồ chiến thuật ấy, tiền đạo cắm thường bị biến thành “chân chạy vặt”, pressing, làm tường, hy sinh. Họ ít được phục vụ, ít cơ hội dứt điểm, và khi không ghi bàn, lập tức trở thành tâm điểm chỉ trích.
Chiếc áo thiên thanh cũng quá nặng áp lực. Một pha bỏ lỡ có thể trở thành bản án, một kỳ giải im tiếng có thể chôn vùi sự nghiệp quốc tế. Balotelli từng được tung hô như người hùng sau cú đúp vào lưới Đức năm 2012, nhưng rồi cũng chìm nghỉm vì không giữ được phong độ. Immobile, dù cùng tuyển vô địch Euro 2020, vẫn bị gọi là “chân gỗ”.
Mateo Retegui được kỳ vọng là ngoại lệ. Sinh ra ở Argentina, nhưng chọn khoác áo Ý nhờ gốc gác từ ông nội, anh từng tạo ra làn gió mới nhờ khả năng chọn vị trí và sự sắc bén ở Serie A. Nhưng những gì diễn ra trong các trận gần đây, đặc biệt là trận gặp Na Uy, cho thấy Retegui cũng đang bị “nuốt chửng” bởi hệ thống và áp lực. Không một cú sút, không điểm nhấn, chỉ là một cái bóng mờ nhạt.
Giải pháp cho tuyển Ý ? Có, nhưng cần thay đổi từ gốc. Phải dám trao vai trò trung tâm cho tiền đạo. Phải chấp nhận thử nghiệm, kiên nhẫn với các trung phong trẻ. Phải rũ bỏ tư duy “có thể vô địch mà không cần sát thủ”. Bởi trong bóng đá hiện đại, bạn không thể tiến xa nếu không có một tay săn bàn đích thực, như Haaland với Na Uy, Kane với Anh, hoặc Mbappé với Pháp.
Gigi Riva đã lập kỷ lục vào năm 1974. Đến nay, vẫn chưa ai phá nổi. Nếu điều đó tiếp tục kéo dài, đó không còn là thống kê thú vị, mà là lời cảnh báo về một lỗ hổng mà tuyển Ý đã quá lâu không thể lấp đầy.
Lời nguyền số 9 vẫn chưa có người phá giải. Và nếu không sớm thay đổi, nó có thể tiếp tục ám ảnh Azzurri thêm 50 năm nữa.
Thiên Phú
