Một giấc chợp mắt chỉ 15–20 phút có thể là "liều thuốc giải" quan trọng giúp tài xế duy trì sự tỉnh táo và an toàn trên mỗi hành trình.
Ngủ gật sau vô lăng: Nguy cơ tai nạn không thể xem thường
Theo Cơ quan Quản lý An toàn Giao thông Đường bộ Quốc gia Mỹ (NHTSA), mỗi năm tại quốc gia này có ít nhất 100.000 vụ tai nạn do lái xe buồn ngủ khiến 40.000 người bị thương và 1.500 người thiệt mạng.
Nguyên nhân thường bắt nguồn từ việc tài xế không ngủ đủ giấc, hoặc có dấu hiệu mệt mỏi như mất tập trung, lơ mơ, gật gù hoặc không còn nhớ các biển báo trên đường.
Giấc ngủ ngắn – giải pháp hữu hiệu chống lại mệt mỏi
Khi cơn buồn ngủ ập đến trong lúc đang lái xe, lời khuyên tốt nhất là tìm nơi an toàn để dừng lại và chợp mắt khoảng 15–20 phút.
Các nhà khoa học khẳng định, đây là khoảng thời gian vừa đủ để não bộ phục hồi sự tỉnh táo, trong khi tránh được tình trạng uể oải thường xảy ra khi ngủ quá sâu.
Nếu ngủ quá lâu (trên 1 giờ), tài xế có thể bước vào chu kỳ ngủ sâu và khi bị đánh thức đột ngột sẽ gặp hiện tượng "ngủ dậy chậm chạp" – phản xạ giảm, tâm lý rối loạn, dễ dẫn đến tai nạn hơn khi tiếp tục lái xe.
Làm sao để chợp mắt an toàn trên ô tô?
Trước khi ngủ, tài xế cần dừng xe tại vị trí an toàn – lý tưởng là bãi xe trong trung tâm thương mại, cây xăng hoặc khu vực có người qua lại, tránh đỗ ven đường hoặc nơi tối, vắng vẻ.
Các bước cần thực hiện:
Khóa cửa xe và đặt báo thức từ 15–20 phút.
Để lại số điện thoại bên ngoài xe (trong trường hợp cần liên lạc khẩn cấp).
Nếu đỗ ngoài trời, có thể bật điều hòa khi ngủ trong xe nếu xe xăng hoặc dầu, nhưng chỉ nên làm vậy nếu không gian thoáng khí.
Nếu xe chạy điện, tài xế có thể tranh thủ lúc sạc để chợp mắt nhanh.
Tuyệt đối không nổ máy khi đỗ trong hầm kín, để tránh nguy cơ ngộ độc khí CO từ ống xả – một tình huống từng dẫn đến tử vong trong nhiều vụ việc trước đây.
Một số mẹo giúp dễ ngủ và tỉnh táo sau khi tỉnh dậy
Tài xế nên ngả ghế, dùng gối cổ, bịt mắt để nhanh chóng đi vào giấc ngủ ngắn. Sau khi tỉnh dậy, nên ra khỏi xe, đi bộ nhẹ quanh xe, hít thở sâu và uống nước để cơ thể hồi phục hoàn toàn.
Một mẹo thú vị khác: uống một chút cà phê trước khi chợp mắt. Chất caffeine cần khoảng 30 phút để phát huy tác dụng – đúng vào thời điểm tài xế vừa thức dậy, giúp tinh thần tỉnh táo và minh mẫn hơn.
Ngủ nhanh chỉ là giải pháp tạm thời
Các chuyên gia cảnh báo: giấc ngủ ngắn chỉ nên là biện pháp khẩn cấp khi cơn buồn ngủ xảy ra đột ngột.Về lâu dài, tài xế cần ngủ đủ giấc trước mỗi hành trình, nhất là các chuyến đi đường dài hoặc chạy đêm.
Ngoài ra, nên áp dụng các biện pháp phòng ngừa buồn ngủ:
Dừng nghỉ mỗi 150–200 km.
Nghe nhạc tiết tấu thay đổi.
Hạn chế ăn quá no trước khi lái.
“Đổi tài” nếu đi cùng người khác.
Uống trà, cà phê hoặc trò chuyện với người ngồi cạnh.
Một nghiên cứu từ năm 1996 tại Mỹ cho thấy, 82% tai nạn do ngủ gật xảy ra khi tài xế chỉ có một mình trên xe.
Điều này chứng minh rằng có bạn đồng hành không chỉ chia sẻ công việc lái xe, mà còn giúp duy trì sự tỉnh táo và an toàn trên mỗi chặng đường.
Mai Hương
