Giữa lúc Hà Nội đang hướng tới một đô thị xanh và hiện đại, câu chuyện về làn đường đi bộ, xe đạp dọc sông Tô Lịch trở thành đề tài gây tranh cãi.
Làn đường vắng người giữa thủ đô đông đúc
Tuyến đường đi bộ và xe đạp dọc sông Tô Lịch từng được kỳ vọng là biểu tượng giao thông xanh, nơi người dân có thể thư giãn, đạp xe, tản bộ sau những giờ làm việc căng thẳng.
Tuy nhiên, thực tế lại đang phản ánh một nghịch lý: con đường yên ắng giữa một thành phố tắc nghẽn.
Trong khi đó, chỉ cách vài chục mét, tuyến đường Láng – trục huyết mạch nối các quận nội thành luôn trong tình trạng ùn tắc, đặc biệt là vào giờ cao điểm.
Sự tương phản này đã làm dấy lên luồng ý kiến cho rằng nên tận dụng không gian "bỏ không" bên sông cho xe máy lưu thông nhằm giảm tải áp lực.
Hiệu quả thấp, rủi ro cao
Dù nghe có vẻ hợp lý, song nhiều chuyên gia giao thông lại không đồng tình. Theo TS Phan Lê Bình – chuyên gia trong lĩnh vực hạ tầng đô thị, đây chỉ là giải pháp “chữa cháy” thiếu bền vững.
Tuyến đường dọc sông Tô Lịch có chiều dài hạn chế, khả năng kết nối giao thông thấp nên việc cho xe máy đi vào không mang lại hiệu quả giảm tắc như kỳ vọng.
“Về bản chất, đây giống như một đoạn đường tránh rất ngắn. Xe máy có đi vào rồi cũng phải nhập lại đường chính. Vấn đề ùn tắc không giải quyết được, trong khi công năng ban đầu của tuyến đường vốn đã rất hiếm hoi ở Hà Nội lại bị xâm phạm”, TS Bình nói.
Mùi hôi – rào cản vô hình
Một trong những nguyên nhân khiến tuyến đường không thu hút người sử dụng là do môi trường chưa đảm bảo.
Sông Tô Lịch hiện nay vẫn là “điểm nóng” về ô nhiễm với dòng nước đen và mùi hôi nồng nặc.Việc đi bộ, đạp xe dọc con sông ô nhiễm không khác gì cực hình.
Tuy nhiên, Hà Nội đã có kế hoạch cải tạo dòng sông, bao gồm thu gom nước thải và bổ cập nước sạch.
Khi môi trường cải thiện, không gian này hoàn toàn có thể trở thành tuyến đường xanh đáng mơ ước, góp phần làm dịu đi cường độ bê tông hóa trong lòng thủ đô.
Bảo vệ không gian công cộng: Đừng đợi đến khi mất mới tiếc
Trong bối cảnh xe cá nhân ngày càng gia tăng, việc giữ lại những làn đường riêng cho người đi bộ và xe đạp là lựa chọn mang tính chiến lược.
Nếu chỉ vì hiện tại ít người sử dụng mà vội vàng chuyển đổi công năng, Hà Nội sẽ đánh mất một phần cơ sở hạ tầng phục vụ giao thông xanh – điều đang được các thành phố tiên tiến trên thế giới ưu tiên hàng đầu.
Từ Paris đến Tokyo, các làn đường dành riêng cho xe đạp đều được đầu tư bài bản, kẻ vạch rõ ràng và cấm tuyệt đối phương tiện cơ giới xâm nhập.
Những đô thị này cũng đồng thời siết chặt kiểm soát xe cá nhân, ưu tiên giao thông công cộng và xây dựng hạ tầng thân thiện với môi trường.
Học cách đi chậm để đi xa
Thay vì “nhồi nhét” xe máy vào những khoảng trống tạm thời, Hà Nội cần kiên trì theo đuổi mô hình đô thị bền vững.
TS Phan Lê Bình đề xuất phương án thay thế: phân làn cho xe máy ở những tuyến phố hẹp, cải tạo hạ tầng giao thông công cộng, đồng thời giữ nguyên công năng của các tuyến đường xanh hiện có.
Bởi một khi đã để xe máy đi vào sẽ rất khó “đòi lại” không gian cho người đi bộ. Và cái giá phải trả có thể là cả một thế hệ tương lai không còn biết đến khái niệm “thành phố cho người”.
Mai Hương
